De uitvaartspeech, hoe schrijf je die en waar begin je? Vaak willen naaste familieleden en dierbare vrienden van een overledene graag spreken op diens uitvaart. Ook al vinden ze het spannend. Weten ze niet zeker of het gaat lukken op het moment zelf. Soms vragen ze aan mij om een verhaal of gedicht voor te lezen. Omdat ze het zelf toch té spannend vinden. Of ze schakelen een ritueel begeleider in, die een mooi levensverhaal kan schrijven en voordragen.
Ik heb enkele tips voor je verzameld om je op weg te helpen met het schrijven van een uitvaartspeech. Want een beetje inspiratie kunnen we allemaal wel eens gebruiken.

De uitvaartspeech: tips

Vaak zijn er een aantal mensen die willen spreken op een uitvaart, en ieder heeft natuurlijk zijn eigen herinneringen aan de overledene. Hoe maak je er een mooi geheel van tijdens het afscheid en hoe lang mag een uitvaartspeech eigenlijk zijn?

Een algemene richtlijn voor een uitvaartspeech is dat hij ongeveer vijf minuten mag duren. Bij een langer verhaal verliezen mensen hun concentratie, zeker als er meerdere sprekers zijn. Vaak heb je voor een bepaalde tijd een aula gereserveerd, daar moet je ook rekening mee houden. Bedenk dat 100 woorden ongeveer 1 minuut spreektijd is. Maak je verhaal dus niet langer dan 500 woorden.

Het mooiste is als de verschillende sprekers hun toespraken op elkaar afstemmen. Zo voorkom je dat iets dubbel wordt verteld of dat juist iets vergeten wordt. Je kunt sprekers ook een bepaald thema meegeven. Bijvoorbeeld iemand die spreekt over hoe de overledene was als vader en opa, als collega, als vriend. Zo belicht je verschillende aspecten van iemands leven. Een mooie vraag die je op weg helpt bij het schrijven is: ‘als ik aan mijn vader/opa/collega/… denk, dan denk ik aan …’.

Als je het echt lastig vindt om zelf iets op papier te zetten, dan kan je ook op zoek gaan naar een mooi gedicht. Die pakken vaak precies de emotie en woorden waarnaar je op zoek bent.

Periodes uit iemands leven

Een meer gestructureerd idee is om iemands leven in periodes op te delen. Over elke periode vertelt een familielid of vriend(in) een verhaal. Over bijvoorbeeld de kindertijd, studententijd, begin van het huwelijk en toen de kinderen kwamen, het werkzame leven, vakanties, met pensioen gaan, de laatste periode. Of je pakt telkens een periode van 20 of 25 jaar. Wat voor jullie fijn voelt natuurlijk. Van elke periode laat je een foto of een paar foto’s zien bij het verhaal. Zo ontstaat een mooi en uitgebreid beeld van iemands leven.

In dit voorbeeld is het belangrijk om de periodes echt te verdelen over de verschillende personen. Zodat het een afgestemd geheel wordt. Het vraagt wat coördinatie, maar biedt ook een houvast waarover je gaat vertellen. Ik heb deze vorm meegemaakt op de begrafenis van mijn oom en was er erg van onder de indruk. Het deed mijn oom recht om op deze manier veel te benoemen uit zijn leven.

Vragen over de overledene die je op weg helpen

In het eerste stuk van dit blog staat al een mooie vraag die je op weg helpt bij het schrijven van je uitvaartspeech. Het schrijven kan best lastig zijn, wat vertel je wel en wat niet? Het is natuurlijk fijn om iemands mooie en positieve kanten te belichten, maar de minder mooie dingen mogen óók benoemd worden. Dat maakt iemand compleet, je vertelt het hele verhaal. Je hoeft niet voorbij te gaan aan wat je bij iemand gemist hebt of wat je lastig vond. 

Jezelf een aantal vragen stellen over de overledene geeft je wat houvast bij het schrijven van je afscheidswoorden. Denk bijvoorbeeld aan wat iemand het allerliefst deed in zijn of haar leven, wat voor vakanties iemand vierde, wat voor hem of haar de hoogtepunten uit zijn of haar leven waren, of er speciale plekken waren waar degene graag kwam, wat hij of zij voor jou betekend heeft. 

Je zult zien, als je eenmaal gaat schrijven, dan komen er genoeg ideeën naar boven. En wil je het kort houden, dan is dat natuurlijk ook prima. 

Heb je een vraag over het voorbereiden of regelen van een begrafenis of crematie? Er is tegenwoordig meer mogelijk dan je denkt bij een uitvaart. Of dit nu gaat om de locatie, specifieke wensen van de overledene of nabestaanden, de auto, kist of de aankleding. Bel of mail me gerust, ik sta je graag te woord, volledig vrijblijvend.