Een portie troost in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Een avond over rouw en herdenken met een veelzijdig programma. Ik heb deze avond bezocht op woensdagavond 23 maart. Een boeiende avond met mooie sprekers. Hoe markeren, vergeten of herinneren we onze doden in de loop der tijd? Welke rouw is zichtbaar en wat blijft onzichtbaar? Ervaringsdeskundigen en onderzoekers vertelden erover. Daarnaast was er ruimte voor pitches over laagdrempelige hulp, live én digitaal. In dit artikel zal ik niet de héle avond navertellen, maar licht ik een paar onderwerpen toe die er voor mij uitsprongen.

Dit programma was de derde en laatste in de reeks ‘Met de dood in huis’. Bedoeld om in gesprek te gaan over sterfelijkheid, afscheid en rouw. Om deze onderwerpen bespreekbaar te maken. We praten er namelijk niet zo makkelijk over in Nederland.

Het eerste programma had de titel ‘Dood gaan we allemaal’, en ging over de kunst van het sterven. Het tweede programma heette ‘Waarheen, waarvoor?’, over afscheidsrituelen, muziek en de uitvaart van de toekomst. Deze programma’s zijn net als ‘Een portie troost’ online terug te kijken op de website van Pakhuis de Zwijger.

Jong je ouder(s) verliezen en opeens in de rouw zijn

Het eerste deel van de avond kregen drie jonge vrouwen het woord, die alle drie al hun moeder of beide ouders waren verloren. Ze vertelden over wat dat met hen had gedaan, wat de tijd voor ze had gedaan. Maar ook hoe ze de kracht van hun verdriet hadden kunnen omzetten in iets maken. Een documentaire, een boek, een fotoserie. Nu hoeft natuurlijk niet iedereen die in de rouw is op deze manier aan de slag. Maar deze vrouwen waren al makers en vonden hierin een uitlaatklep.

Hun belangrijkste boodschap? Geef aan bij je familie en vrienden wanneer je behoefte hebt om even over je moeder of vader te praten. En bedenk dat jouw omgeving vaak ook niet weet hoe ze met jouw rouw moeten omgaan. Wees daarom duidelijk wat jouw behoeftes zijn. Daar help je jullie beiden mee. Verder: zoek hulp als je vastloopt. Humanitas bijvoorbeeld biedt steun bij rouw en heeft speciaal voor jongeren lotgenotengroepen. De herkenning die je bij elkaar vindt kan heel helpend zijn en jou die portie troost bieden.

Jong je ouder(s) verliezen: meer lezen en kijken 

Wie waren deze drie jonge vrouwen en waar kun je meer van hen lezen of zien?

Ameline Ansu (socioloog) verloor haar beide ouders toen ze in de twintig was. Omdat ze geen boeken vond voor jongeren en rouw en ze daar wel naar opzoek was, besloot ze er zelf een te schrijven: Van harte gecondoleerd: jong en verder zonder ouder. Ze vertelt hierin de verhalen van een aantal rouwende jongeren.

Nellie Brenner verliest haar moeder plotseling als ze 28 jaar oud is. Enige tijd na haar overlijden heeft Nellie de documentaire ‘Ik rouw van jou’ gemaakt. In deze documentaire onderzoekt ze de de tegenstrijdigheden van het verliezen van een ouder op jonge leeftijd. Rouwen, hoe doe je dat?

Chaja van Kollem verloor anderhalf jaar geleden plotseling haar moeder aan een hartstilstand. Middenin coronatijd. Het niet mogen knuffelen en afstand moeten houden maakten het heel zwaar voor haar. Cinetree maakte een portret van haar: Love in time of crisis. Momenteel maakt Chaja een fotoserie genaamd ‘Een mozaïek van verlorenen’. Ze portretteert hierin mensen in de kleding van hun overleden dierbaren. 

Hulp en ondersteuning via de app Condole

Een andere gast deze avond was Yvette den Hartog. Zij heeft de app ‘Condole’ in het leven geroepen. Yvette verloor ook op jonge leeftijd haar moeder. Vanuit die ervaring heeft ze een boek geschreven en later deze app bedacht.
Met deze app is het mogelijk om herinneringen aan je overleden dierbare levend te houden. Dit doe je door in de app een gedenkpagina te openen, waar meerdere mensen berichtjes kunnen plaatsen en hun herinneringen kunnen delen. Het is je eigen privé omgeving. De app presenteert zich als digitaal condoleanceboek en rouwverwerkingsapp ineen. Want de app biedt ook ondersteuning, zoals leestips, troostende muziek en kijktips. Daarnaast vind je er informatie uit professionele hoek, zoals stichtingen, rouwdeskundigen en een agenda voor (lotgenoten)bijeenkomsten.

Yvette den Hartog aan het woord

Als je benieuwd bent naar deze app, neem dan een kijkje op de website. Hier vind je meer informatie over wat de app te bieden heeft en wat de kosten zijn. De app kan je kosteloos downloaden. Voor het openen van een privé gedenkomgeving betaal je momenteel eenmalig 79 euro. Je hebt een jaar toegang en kunt alle berichtjes als pdf downloaden. Op termijn is het ook mogelijk om alle herinneringen in een mooi gedenkboek te laten bundelen. Als een portie troost.

Ik heb geen aandelen in deze app, maar als je een beetje digitaal bent ingesteld dan lijkt me dit een mooie manier van herdenken. Het is waardevol als meerdere familieleden of andere naasten hun herinneringen delen. Iedereen had immers zijn eigen relatie met de overledene en zijn eigen, persoonlijke herinneringen. Ik kan me voorstellen dat het troost geeft om die verhalen te lezen en te kunnen bewaren.

Tot slot
Ik heb deze avond bezocht samen met Janneke Meester. Zij is wandelcoach en biedt rouw en verliesbegeleiding. Neem eens een kijkje op haar website als je wel wat ondersteuning zou willen. Als ervaringsdeskundige en mooi mens biedt ze de hulp die jou weer overeind helpt.

Heb je een vraag over rouw of herdenken? Of heb je een meer algemene vraag? Bel of mail me gerust, ik sta je graag te woord.