Wanneer iemand in je omgeving komt te overlijden, dan is dat verdrietig. Het maakt indruk. Er komt veel op je af. Of je van tevoren al een en ander bedacht hebt of wordt overvallen door het overlijden, er is genoeg te regelen. De ‘checklist uitvaartwensen’ die ik heb samengesteld helpt je hierbij.

Een uitvaart voorbereiden is natuurlijk meer dan een checklist afvinken. Het is dan ook bedoeld als leidraad, een houvast. Lees hieronder een toelichting op de checklist en hoe deze je helpt nadenken over je eigen rol bij de voorbereiding van de uitvaart.

Checklist uitvaartwensen als voorbereiding

Je alvast voorbereiden op de uitvaart van een dierbare terwijl deze nog leeft. Het voelt misschien dubbel. Terwijl je weet dat het niet lang meer duurt als iemand terminaal ziek is bijvoorbeeld. Maar ook als er nog niks aan de hand is, iemand vooral oud aan het worden is, maar nog gezond is. Ook dan kun je je gaan voorbereiden op zijn of haar toekomstige uitvaart. Je wordt minder overvallen als het moment daar is, als je er in alle rust van tevoren al over nagedacht hebt.

Ook ná het overlijden van je dierbare, als je nog niks hebt kunnen voorbereiden, biedt de checklist houvast. De kans is groot dat je nog niet eerder een uitvaart hebt hoeven regelen. De checklist uitvaartwensen geeft je dan een goede eerste indruk wat er allemaal bij komt kijken.

De checklist uitvaartwensen is eigenlijk een verkorte vorm van mijn uitvaartwensenboekje. Alle zaken die voorbij kunnen komen bij de uitvaart staan op een rijtje. Kúnnen komen, want niet alles zal bij elke uitvaart van toepassing zijn. Door de checklist langs te lopen, kun je je gedachten laten gaan over wat je wel en niet zelf zou willen doen in de voorbereiding op de uitvaart. Als je graag de regie houdt, dan weet je wat je kan verwachten.

De mate waarin je de regie wilt hebben bepaal je natuurlijk zelf. Je weet bijvoorbeeld heel goed wat je wil en hoe je het wilt hebben, maar je wil niet alles zelf hoeven regelen. Dan heb je evengoed de regie. Jij bepaalt, ik adviseer, ondersteun en regel het voor je.

Toelichting op enkele onderdelen van de checklist

Een aantal onderdelen licht ik hier apart toe. Zodat je beter weet wat ermee wordt bedoeld en wat de keuzes zijn.

Opbaarlocatie

Ik merk dat de term ‘opbaren’ vaak voor verwarring zorgt. ‘Opbaren’ betekent letterlijk ‘op een baar leggen’. Of je de overledene nou wel of niet wilt zien of bezoeken in de dagen tot aan de uitvaart, iemand wordt altijd ergens opgebaard. De verwarring zit ‘m in het wel of niet bezoeken.

Stel, je vader is overleden in het ziekenhuis. Je neemt daar afscheid van hem. Je voelt, het is goed zo, ik heb geen behoefte om hem nog te zien. Je vader zal dan in een rouwcentrum in een koeling komen te liggen. Uiteraard na de laatste verzorging en nadat jullie een kist of mand hebben uitgezocht. Ook dit noemen we ‘opbaren’.

Een overledene opbaren kan dus in een rouwcentrum, en ook thuis. In een rouwcentrum kun je kiezen voor wel of niet bezoeken. Op veel plekken bieden ze ook 24-uurs kamers aan. Je kunt dan je dierbare bezoeken op elk moment dat je wilt. Dit is een mooi alternatief als je je dierbare niet thuis wil of kan opbaren, en nog wel veel bij diegene wil zijn.

Laatste verzorging

De laatste verzorging van een overledene werd vroeger ‘afleggen’ genoemd. Die term gebruiken we eigenlijk niet meer. Bij de laatste verzorging wordt iemand mooi en netjes gemaakt. Zodat degene zoveel mogelijk als zichzelf in de kist of mand ligt. De familie zoekt meestal kleding uit die de overledene graag droeg, of iemands mooiste jurk of pak bijvoorbeeld. Iemands pyjama mag natuurlijk ook, zolang het goed voelt.

Wie de verzorging uitvoert verschilt per uitvaartbegeleider. Sommigen doen het zelf, anderen huren hier zorgzame professionals voor in (zoals ik doe). Familieleden mogen hier bij helpen als ze willen, of alleen toekijken. Wat je zelf prettig vindt. De verzorgenden zullen je hierin begeleiden.

Locatie afscheid

Vaak kiest een familie ervoor om het afscheid te laten plaatsvinden in de aula van het crematorium of de begraafplaats. Veel families voelen zich daar prettig bij omdat alles zich dan op één locatie afspeelt. De kist wordt vaak omringd door bloemen, een foto en persoonlijke spullen, wat het een heel eigen uitstraling geeft.

Een andere locatie kiezen voor het afscheid kan ook. Hierin is veel mogelijk, van klein en intiem in de eigen huiskamer of tuin, tot wat grootser in een brasserie of aan het water. Voor elke wens is een passende locatie te vinden.

Rituelen bij de uitvaart

Op de tweede pagina van de checklist is ruimte voor eigen aantekeningen. Wat vind jij belangrijk bij het afscheid? Ook staat er een aantal ideeën voor rituelen genoemd. Een ritueel uitvoeren nodigt uit om op geheel eigen wijze een moment stil te staan bij het overlijden van je dierbare. Het biedt troost om een bepaalde handeling uit te voeren met je overledene dierbare in gedachten.

Een bekend ritueel is het aansteken van kaarsen, om de overledene nog eenmaal in het licht te zetten. Maar denk ook aan het ophangen van geschreven kaartjes aan een lint, samen een kring vormen om de overledene heen, op de kist laten schrijven en tekenen, iedereen één bloem laten meenemen.

Sta een moment stil bij het leven van je overleden dierbare om te bedenken wat bij hem of haar zou passen. Of misschien juist wel niks van dit alles. Zolang het jouzelf als nabestaande maar een goed gevoel geeft. Jij bent ten slotte degene die verder moet.

Heb je een vraag naar aanleiding van de checklist? Of heb je een meer algemene vraag? Bel of mail me gerust, ik sta je graag te woord.